Aphtosis – przykra dolegliwość

Z łaciny aphtosis, a po polsku afta to popularny ostatnimi czasy problem. Jeśli więc należysz do osób, które często zmagają się z bolesnymi nadżerkami błony śluzowej jamy ustnej – przeczytaj ten artykuł. Być może pomożemy Ci odnaleźć przyczynę Twoich dolegliwości i odkryć rozwiązanie, jak raz na zawsze się ich pozbyć.

Czym jest zatem popularna afta? To płytkie, otwarte owrzodzenie zlokalizowane na błonie śluzowej jamy ustnej. Ma ono charakter nadżerki (ubytku w nabłonku) i zwykle pokryte jest białym nalotem. Obrzeże zmiany przypomina zaczerwieniony wał, w obrębie którego toczy się miejscowy stan zapalny. Afty mogą być pojedyncze lub też tworzą skupiska. Osiągają rozmiary od 1 mm do nawet 20 mm średnicy. Zwykle jednak aphtosis nie przekracza 5 mm średnicy. Lokalizuje się najczęściej na wewnętrznej powierzchni policzków, po bokach języka lub na podniebieniu miękkim. Sprawia ból i drażni. Afta może okazać się szczególnie kłopotliwa podczas jedzenia i picia – zwłaszcza pokarmów i napojów bardzo ciepłych lub zimnych. Dodatkowo, często podrażniamy i zaogniamy owrzodzenia, nieświadomie manipulując przy nich językiem.

Jakie mogą być przyczyny pojawiania się aft? Na uwagę zasługują niedobory witamin i mikroelementów. Szczególnie niepokojące jest niewystarczające zaopatrzenie organizmu w żelazo, witaminę B12 oraz kwas foliowy. Te same substancje w zbyt małych ilościach charakterystyczne są również dla stanów nazywanych niedokrwistościami (anemiami). Dlatego też, nawracające afty mogą być sygnałem problemów hematologicznych. Co więcej, afty pojawiają się w stanach zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego. Charakterystyczne są dla zakażeń wirusowych (między innymi HIV i inne), a także dla nieprawidłowości autoagresyjnych w systemie limfatycznym. Do popularnych przyczyn aphtosis należą również dodawane do pożywienia substancje chemiczne i konserwujące, które drażnią błonę śluzową jamy ustnej i sprzyjają powstawaniu owrzodzeń. W podobny sposób działają składniki past do mycia zębów (szczególnie dodecylosiarczan sodu) czy płynów do płukania ust, a także drażniący wpływ posiadają mechaniczne uszkodzenia podczas oczyszczania uzębienia i języka lub zabiegów stomatologicznych. Afty pojawiają się także w przebiegu stanów zapalnych jelit – ich obecność może stanowić podpowiedź do rozpoznawania tego typu jednostek chorobowych. Aphtosis może też towarzyszyć kolagenozom, a za występowanie aft o charakterze nawracającym często odpowiedzialne są dziedziczne czynniki genetyczne.

Jeśli zatem obserwujesz u siebie bolesne owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej częściej, niż raz w roku – skontaktuj się z lekarzem. Nadżerki mogą bowiem stanowić objaw jednej z chorób układowych.

Jak można samodzielnie leczyć afty, jeśli nie są one symptomem poważniejszego schorzenia? Przede wszystkim – unikajmy drażniącego wpływu chemicznie konserwowanego pożywienia i silnych środków higienicznych. Możemy również stosować swego rodzaju opatrunki z filmożelu lipido-koloidowego, szałwiowe płukanki do ust i żele z kwasem hialuronowym.